Serbske šulske towarstwo z.t.
Sorbischer Schulverein e.V.
Paslimy sej kóstku

download na kóncu teksta


Materialije

kopěrowanska předłoha

kruty papjerc (Tonkarton) we wšelakich barbach

knefle, worjechi

barbjenčki

nožicy

lěpk

małe cedlki

hrajna kóstka z dypkami (Spielwürfel)


Přihot

Ličbowe karty a dypki wućišćeć, na papjerc zlěpić abo laminěrować a wutřihać. Wulku kóstku (A3 abo wjetšu) z kóstkowanskimi dypkami jako muster spaslić. Kóstkowy sak za kóžde dźěćo na tołšišu papjeru wućišćeć abo wobrysy kóstki z ličenskimi dypkami na kruty papjerc přenjesć.



Přewjedźenje

Kóžde dźěćo namoluje, wutřiha, sfałduje a zlěpi jednu kóstku z předpodateje kóstkoweje syće. Hrajeće tež tak rady kóstkowe hry kaž Majka a Flori? Paslimy dźensa kóždy jednu kóstku. Najprjedy pak sej kóstku jónu dokładnje wobhladamy.

Wužiwajće spaslenu wulku kóstku a nadźěłajće sej najprjedy zhromadnje z dźěćimi zapřijeća, kotrež jednu kóstku charakterizuja: róžk, kroma (Kante), přestrjeń (Fläche) a ličenske dypki. Dajće dźěćom mustrowu kóstku do ruki, zo móža sej ju dokładnje wobhladać. Što je kroma kóstki? Kóžde dźěćo jědźe z porstom po kromje kóstki. Prašejće so za dalšimi kajkosćemi a dajće tute wšěm dźěćom na kóstce pokazać:

Što je róžk na kóstce?

Što je přestrjeń na kóstce?

Što je ličenski dypk na kóstce?



Dypki ličić a kłasć

Nětko dóstanje kóžde dźěći mału hrajnu kóstku, šěsć lěpjacych cedlkow, šěsć dypkow abo kneflow a barbjenčk. Pohon za matematiske aktiwity je za dźěći w předšulskej starobje zawěsće wjetši, hdyž so materialije ze wšědneho dnja, kaž knefle abo worjechi wužiwaja.

Prašejće so dźěći: Hdźe su štyri dypki na kóstce? Jedne dźěćo połoži spaslenu wulku kóstku z wotpowědnej ličbu dypkow dosrjedź blida a praji: To su štyri dypki. Wy so prašeće: Štó wě, kotra ličba (cyfra) k štyri dypkam słuša? Prawa ličbowa karta so wot jednoho dźěsća pódla kóstki połoži.

Po tym pyta kóžde dźěćo na swojej hrajnej kóstce wotpowědnu ličbu a składźe z dypkami abo kneflemi kóstkowu ličbu w samsnym porjedźe. Wšitcy pokazaja potom na jednotliwe dypki (worjechi, knefle) a liča wótře sobu, z tym zo kóždemu ličenskemu dypkej dokładnje jedyn ličbnik přirjaduja: jedyn, dwaj, tři, štyri.

Wospjetujće kroki kaž wopisane tež z tamnymi ličenskimi dypkami.



Dypkowe wobrazy molować

Po tym moluja dźěći dypkowe wobrazy z hłowy, na kotrež so dopominaja. Spytaja ličby w samsnym porjedźe kaž na kóstce molować. Na to pokazuja sej mjez sobu swoje zwobraznjenja a mjenuja ličbu: To su tři dypki. Jeli je to za někotre dźěći přećežke, móža wone kóstkowe wobrazy tež wot jedneje hrajneje kóstki (Spielwürfel) wotrysować.



Kóstkowu syć paslić

Potom dóstanje kóžde dźěćo jednu kóstkowu syć. Prašejće so dźěći, z kajkeje formy kóstka wobsteji? Kak rěka forma kóstki (kwadrat, štyriróžk)? Jědźće ze swojim porstom wokoło wšěch kwadratow při čornych linijach. Kelko kwadratow naličiče na łopjenu?

Nětko dźěći dypki najprjedy wumoluja. Potom kóstku z lěpjenskimi jazyčkami (Klebelaschen) wutřihaja. Prjedy hač dźěći kóstku fałduja je radźomne, zazhibki (Falze) z paslenskim nožikom tróšku zarěznyć, zo da so papjerc lóšo fałdować. Potom dźěći kóstku na kromach fałduja a zlěpja ju při lěpjenskich jazyčkach hromadźe. Na kóncu sej woni swoje kóstki mjez sobu předstajeja a sej powědaja, što wšitko wo nich wědźa.


Skupinska hra

K zakónčenju hraja dźěći po třoch z napaslenymi kóstkami sćěhowacu hru. Jedne dźěćo je hrajny nawoda a namołwi sobuhrajerjow woči začinić. Wón wupyta sej dypkowy wobraz a staji kóstku tak, zo su tute ličenske dypki zakryte. Hrajny nawoda praji sćěhowacu štučku:

Spěšnje woči wočińće,

prawu ličbu mjenujće.

Nětko wobě dźěsći woči wočinitej a mjenujetej ličbu, kotraž njeje widźeć. Dźěćo, kiž najspěšnišo prawje wotmołwi, je w přichodnym kole hrajny nawoda.

Při tutej hrě móža dźěći jako pomoc tež hrajkansku kóstku wužić.


Wustajeńca kóstkow

Kóstki so w rumje abo na wosebitym městnje wustaja. Dźěći móža wotdoma tež druhe kóstki za wustajeńcu sobu přinjesć.

matematiske předchadne kmanosće
wšě materialije na jedyn pohlad
Paslimy sej kóstku

download na kóncu teksta


Materialije

kopěrowanska předłoha

kruty papjerc (Tonkarton) we wšelakich barbach

knefle, worjechi

barbjenčki

nožicy

lěpk

małe cedlki

hrajna kóstka z dypkami (Spielwürfel)


Přihot

Ličbowe karty a dypki wućišćeć, na papjerc zlěpić abo laminěrować a wutřihać. Wulku kóstku (A3 abo wjetšu) z kóstkowanskimi dypkami jako muster spaslić. Kóstkowy sak za kóžde dźěćo na tołšišu papjeru wućišćeć abo wobrysy kóstki z ličenskimi dypkami na kruty papjerc přenjesć.



Přewjedźenje

Kóžde dźěćo namoluje, wutřiha, sfałduje a zlěpi jednu kóstku z předpodateje kóstkoweje syće. Hrajeće tež tak rady kóstkowe hry kaž Majka a Flori? Paslimy dźensa kóždy jednu kóstku. Najprjedy pak sej kóstku jónu dokładnje wobhladamy.

Wužiwajće spaslenu wulku kóstku a nadźěłajće sej najprjedy zhromadnje z dźěćimi zapřijeća, kotrež jednu kóstku charakterizuja: róžk, kroma (Kante), přestrjeń (Fläche) a ličenske dypki. Dajće dźěćom mustrowu kóstku do ruki, zo móža sej ju dokładnje wobhladać. Što je kroma kóstki? Kóžde dźěćo jědźe z porstom po kromje kóstki. Prašejće so za dalšimi kajkosćemi a dajće tute wšěm dźěćom na kóstce pokazać:

Što je róžk na kóstce?

Što je přestrjeń na kóstce?

Što je ličenski dypk na kóstce?



Dypki ličić a kłasć

Nětko dóstanje kóžde dźěći mału hrajnu kóstku, šěsć lěpjacych cedlkow, šěsć dypkow abo kneflow a barbjenčk. Pohon za matematiske aktiwity je za dźěći w předšulskej starobje zawěsće wjetši, hdyž so materialije ze wšědneho dnja, kaž knefle abo worjechi wužiwaja.

Prašejće so dźěći: Hdźe su štyri dypki na kóstce? Jedne dźěćo połoži spaslenu wulku kóstku z wotpowědnej ličbu dypkow dosrjedź blida a praji: To su štyri dypki. Wy so prašeće: Štó wě, kotra ličba (cyfra) k štyri dypkam słuša? Prawa ličbowa karta so wot jednoho dźěsća pódla kóstki połoži.

Po tym pyta kóžde dźěćo na swojej hrajnej kóstce wotpowědnu ličbu a składźe z dypkami abo kneflemi kóstkowu ličbu w samsnym porjedźe. Wšitcy pokazaja potom na jednotliwe dypki (worjechi, knefle) a liča wótře sobu, z tym zo kóždemu ličenskemu dypkej dokładnje jedyn ličbnik přirjaduja: jedyn, dwaj, tři, štyri.

Wospjetujće kroki kaž wopisane tež z tamnymi ličenskimi dypkami.



Dypkowe wobrazy molować

Po tym moluja dźěći dypkowe wobrazy z hłowy, na kotrež so dopominaja. Spytaja ličby w samsnym porjedźe kaž na kóstce molować. Na to pokazuja sej mjez sobu swoje zwobraznjenja a mjenuja ličbu: To su tři dypki. Jeli je to za někotre dźěći přećežke, móža wone kóstkowe wobrazy tež wot jedneje hrajneje kóstki (Spielwürfel) wotrysować.



Kóstkowu syć paslić

Potom dóstanje kóžde dźěćo jednu kóstkowu syć. Prašejće so dźěći, z kajkeje formy kóstka wobsteji? Kak rěka forma kóstki (kwadrat, štyriróžk)? Jědźće ze swojim porstom wokoło wšěch kwadratow při čornych linijach. Kelko kwadratow naličiče na łopjenu?

Nětko dźěći dypki najprjedy wumoluja. Potom kóstku z lěpjenskimi jazyčkami (Klebelaschen) wutřihaja. Prjedy hač dźěći kóstku fałduja je radźomne, zazhibki (Falze) z paslenskim nožikom tróšku zarěznyć, zo da so papjerc lóšo fałdować. Potom dźěći kóstku na kromach fałduja a zlěpja ju při lěpjenskich jazyčkach hromadźe. Na kóncu sej woni swoje kóstki mjez sobu předstajeja a sej powědaja, što wšitko wo nich wědźa.


Skupinska hra

K zakónčenju hraja dźěći po třoch z napaslenymi kóstkami sćěhowacu hru. Jedne dźěćo je hrajny nawoda a namołwi sobuhrajerjow woči začinić. Wón wupyta sej dypkowy wobraz a staji kóstku tak, zo su tute ličenske dypki zakryte. Hrajny nawoda praji sćěhowacu štučku:

Spěšnje woči wočińće,

prawu ličbu mjenujće.

Nětko wobě dźěsći woči wočinitej a mjenujetej ličbu, kotraž njeje widźeć. Dźěćo, kiž najspěšnišo prawje wotmołwi, je w přichodnym kole hrajny nawoda.

Při tutej hrě móža dźěći jako pomoc tež hrajkansku kóstku wužić.


Wustajeńca kóstkow

Kóstki so w rumje abo na wosebitym městnje wustaja. Dźěći móža wotdoma tež druhe kóstki za wustajeńcu sobu přinjesć.

matematiske předchadne kmanosće