Materialije

powědančko

předłoha k wućišćenju

Přihot

Předłohu wućišćeć a wobrazaj jednotliwje wutřihać. Wobě ilustraciji laminěrować abo na twjerdy papjerc zlěpić.

Přewjedźenje

Z tutym powědančkom móžeće rěčny pomjatk (Sprachgedächtnis) dźěći spěchować, z tym zo dźěći powědančko zasopowědaja a zo stajeće prašenja k wobsahej. Prjedy pak hač powědančko předčitaće, wobhladajće sej zhromadnje z dźěćimi wobrazaj. Dajće sej wot dźěći na nim zwobraznjene jednanje kaž tež detaile wopisować. Tak móža so wone rěčnje na wobsah nastajić a za nje budźe lóšo, při čitanju powědančko zapřimnyć (erfassen). Často maja dźěći mjenujcy ćeže teksty zrozumić, dokelž jim słowoskład faluje. Wotwisujo wot rěčneho stawa dźěći je zmysłapołne, do toho njeznate słowa abo słowne skupiny z powědančka rozjasnić. Potom powědančko předčitajće: Předčitam wam nětko powědančko. Kedźbujće derje a powědajće mi po tym wšitko, na čož móžeće so hišće dopomnić.

Wišnjowa sonina a jeje štomy

Poprawom chce sej wišnjowa sonina (Kirschfee) swoje dźěći, wišnje, wšě za sebje zdźeržeć. Wone maja na štomach wostać. Što pak praja štomy k tomu?

Nimale hač k zemi so hałuzy wišnjowych štomow w tutym lěće (in diesem Jahr) zhibowachu, dokelž běchu połne płodow. Nalětnje słónco bě štomam w prěnich tydźenjach apryla wjele pčołkow pósłało. Tute běchu při pytanju za nektarom kóžde jednotliwe wišnjowe kćenje zaso a zaso wopytali, tak zo nětko nimale z kóždeho kćenja wišnja zrawješe.

Wobydlerjo małeho doła (Tal) běchu jara spokojom ze swojimi wišnjowymi štomami. „To budźe dobre wišnjowe lěto! Kak wulkotnje!“, prajachu a wjeselachu so. Myslachu na słódne wišnjowe torty, wišnjowu marmeladu, wišnjowy kompot, wišnjowy puding, na wišnjowu brěčku a wišnjowy lód. Hmmm ... Kóždy wječor woni swoje wišnje wopytowachu (besuchten) a čakachu njesćerpnje na to, zo barbja so lička wišnjow čerwjene.

„Ćmowočerwjene wišnje słodźa najlěpje. Su juškojte (saftig) a jara słódke.“, praji jedyn nan k swojim dźěćom. „Tohodla měli ze žnjemi (Ernte) dočakać.“ A dokelž wšitcy we wsy tak myslachu, tež wšitcy ze žnjemi čakachu.

„Kak derje!“, wjeseleše so wišnjowa sonina a jeje lička buchu z wjeselom wišnjočerwjene. Wona swoje wišnjowe dźěći mjenujcy jara lubowaše, a kóžde lěto bě jej ćežko, je ludźom wotedać. Tež nětko sedźeše wona w swojej najlubšej wišninje horjeka na hórce. Wottam měješe rjany wid na štomy w dolinje, kotrež pod ćežu wišnjow stonachu.

„Kak rjane sće!“, wona zdychny. „Njerady chcyła was wotedać. Ně, njesměće we hłódnych brjuchach ludźi skónčić.“ A bjez dalšeho přemyslowanja wona přikaza: „Přestańće zrawić! Přeju sej, zo zdźerža waše płody swoju zelenu barbu. Słyšiće?“

Štomy jeje słowa słyšachu. „To njeńdźe.“, woni stonachu. „Njesemy přewjele płodow. Bywaja stajnje ćeše. Dołho njemóžemy je wjace wunjesć. Naše hałuzy budu so wotłamać a płody budu zhnić (faulen).“

„A ludźo budu jara zrudni“, jedyn ze štomow praji. „Zrudne ludźace mjezwoča nimam rady.“

„Ja tež nic!“ „Ja tež nic!“ „My tež nic!“, wołachu tamne štomy, a jedna wišnina praji:

„Wjeselimy so, hdyž přinjesu naše słódke wišnje wjeselo, słyšiš?“

Wótře bě słyšeć wołanje štomow na horu k soninje, a z kóždym wołanjom buštej jeje ličce bóle čerwjenej, tónraz z hańbu.

Elke Bräunling